Otantik Olmak: İçinden Geldiği Gibi Yaşamak

Otantik olmaktan bahsedelim mi biraz? Şu “gerçek” olmak meselesi… Kulağa basit geliyor, değil mi? Ama işte, hayatın koşturmacasında, sosyal medyanın parıltılı dünyasında, bir bakıyorsun, kendinden uzaklaşmışsın. Otantik yaşam, sanki bir sabah uyanıp “Tamam, bundan sonra sadece kendim olacağım!” demekle olmuyor. Daha çok, her gün küçük küçük adımlarla, kendi hikayeni yazmaya cesaret etmek gibi bir şey.

Otantiklik Ne Ki?

Otantik olmak, bence, maskeleri bir kenara bırakıp “Bu benim!” diyebilmek. Hani, neyi sevdiğini, neye inandığını, neyin seni mutlu ettiğini bilmek ve buna göre yaşamak.

İnsan Bilgiyi Ararken, Bilgi de Sahibini Arar

İnsan Bilgiyi Ararken, Bilgi de Sahibini Arar

ˢᵉᵈᵃ ᴾᴱᴷᴳÖᶻ

Bilgi, insanlık tarihinin en değerli hazinelerinden biridir. İnsan, doğası gereği merak eder, sorgular ve öğrenmek için durmaksızın bir arayış içindedir. Ancak, bu arayış tek taraflı olmayıp, bilgi de kendine uygun bir alıcı, bir taşıyıcı ya da bir uygulayıcı arar.. Bilgi, statik bir

Anlamakta zorlanırız !..

İnsan doğasının karmaşık bir yönünü de; Bilgisiz ya da gerçeği görmekte zorlanan kişi, genellikle kendisini aydınlatmaya çalışanlardan rahatsız olur. 

Çünkü aydınlanmak, onun rahat alanını bozar, yanlışlarını yüzüne vurur ve değişim gerektirir – ki bu, çoğu zaman zor bir süreçtir. Öte yandan, kendisini kandıranlar, ona duymak istediği şeyleri söyler, yanlışlarını örtbas eder ve o konforlu cehalet balonunu şişirir. 

Kitap Özetleri, Kitap Özeti / E-Kitap - E-book: Michael Tomasello "İnsan İletişiminin Kökenleri"

Kitap Özetleri, Kitap Özeti / E-Kitap - E-book: Michael Tomasello "İnsan İletişiminin Kökenleri": İnsan iletişiminin kökenleri ˢᵉᵈᵃ ᴾᴱᴷᴳÖᶻ @Mi_DeliMiDeli Bu kitabı okurken dilin kökenine dair öyle etkileyici bir yolculuğa çıkıyorsunuz ki,...

Yankı Odalarının Sınırı: Güven İçinde Kokuşmak

İnsan, doğası gereği tanıdık olanı arar. Güven veren sesler, benzer düşünceler, alışılmış kokular—bunlar bize bir sığınak sunar. Ama ya bu sığınak, bir süre sonra bizi tekdüzeliğe mahkûm eden bir kafese dönüşürse? Kendi sesimizin yankısını duymaktan hoşnut olmak, farklılıkları dışlamak, insanı ve toplumu nereye kadar götürebilir?

Konforun Bedeli

Sosyal medya çağında, insanlar giderek daha fazla kendilerine benzeyenlerle öbekleniyor. X gibi kaotik ama çok sesli platformlardan ayrılıp, Bluesky gibi daha "kontrollü" alanlara geçenler, ortak bir amaç etrafında toplanıyor. İlk bakışta bu, bir

Alışmadık Alışmayacağız: Trump’ın Stratejik Denge Oyunu: Erdoğan’a Övgü, Ne...

Alışmadık Alışmayacağız: Trump’ın Stratejik Denge Oyunu: Erdoğan’a Övgü, Ne...: ˢᵉᵈᵃ ᴾᴱᴷᴳÖᶻ @Mi_DeliMiDeli Donald Trump’ın uluslararası ilişkilerdeki tavırları, ilk bakışta çelişkili gibi görünebilir. Netanyahu’ya sert b...

Haklılık Yetmez, Tutarlılık Gerek

Bir şey var, içimde dönüp duruyor, ifade etmekte zorlanıyorum ama susmak da istemiyorum. Yıllardır bir oluşumun içinde olan biri düşünün. Siyasi bir oluşum bu; zaman zaman çok yanlış işler yapmış, hatta suç sayılacak söylemleri olmuş.. Bu kişi, o yıllarda bu oluşumu hararetle savunmuş. Eleştirenlere "cahil" demiş, yapılanları görmezden gelmiş ya da belki de işine öyle gelmiş. Ama şimdi, kendisine ilk haksızlık yapıldığında, dönmüş ve yıllardır başkalarının

Kibrin Gölgesindeki İnsan

Kibir, insanın kendi değerini abartarak başkalarını küçümsemesi, kendini biricik ve üstün görmesi halidir. Bu, bir erdem gibi görünebilir ilk bakışta; çünkü kendine güvenmek, güçlü durmak çoğu zaman övülür. Ancak kibir, güvenin değil, güvensizliğin bir yansımasıdır; bir maske, bir savunma kalkanıdır.

Peki, neden kötü bir şeydir kibir? Ve neden kibirli insan, en çok kendine zarar verir?

Kibrin kötülüğü, onun insanı yalnızlaştıran, bağları koparan doğasından gelir. Kibirli insan, kendini diğerlerinden üstün gördüğü için empati kuramaz, anlamaya çalışmaz. Bu, dostlukların, sevginin ve

Yaşam Oyunu - Ezber Bozan Sıradışı Hareketler: Kasıtlı Körlük: Gerçeğin Gölgesindeki Seçim

Yaşam Oyunu - Ezber Bozan Sıradışı Hareketler: Kasıtlı Körlük: Gerçeğin Gölgesindeki Seçim: İnsan, doğası gereği hem merak eden hem de kaçan bir varlıktır. Gerçeği ararken bir yandan da ona sırtını dönmeyi başarabilen bu çelişkili d...

Değişim Senden Başlar

Sen Değişmezsen, Hiçbir Şey Değişmez

Bazı günler vardır, sanki evren bizimle inatlaşır. Aksilikler bir gölge gibi peşimize takılır, nereye gitsek yanımızdadır. Bir bakmışız, kendimizi karmakarışık bir labirentin içinde bulmuşuz; her adımda biraz daha kayboluyor, her nefeste biraz daha sıkışıyoruz. Sorunlar öyle bir boyuta ulaşır ki, içimiz

Alışmadık Alışmayacağız: Kitlelerin Büyülenişi: Bir Televizyon Düşü

Alışmadık Alışmayacağız: Kitlelerin Büyülenişi: Bir Televizyon Düşü: İnsanlık tarih boyunca hikâyelere, anlatılara ve yönlendirmelere açık bir varlık olmuştur. Ateşin başında anlatılan masallar, kralların dest...

Hayatın Çentikleri, Gücün Madalyaları

Düşmek, insana sadece acıyı öğretmez; aynı zamanda toprağın kokusunu, taşın sertliğini, yalnızlığın yankısını da hissettirir. İnsan yere çarptığında, gerçek derinliğiyle anlar hayatın inişli çıkışlı yollarını. Ama asıl mesele, yerde kalıp kalmamakta gizlidir. Çünkü kalkmayan,…

— Levent Ersin Orallı (@levent_ersinn) March 28, 2025

Hayat, bir yolun düzlüğünde değil, engebelerinde şekillenir. İnsan, tökezlemeden, sendelemeden ya da tamamen yere kapaklanmadan bu yolculuğun özünü kavrayamaz. Düşüş, yalnızca bedeni değil, ruhu da sarsar; insanı kendi kırılganlığıyla yüzleştirir. O an, gökyüzü uzak bir hayal gibi görünürken, ayakların altındaki toprak gerçeğin ta kendisi olur. Bu çarpışma, insana ne kadar küçük olduğunu hatırlatır; ama aynı zamanda, o küçüklüğün içinde ne kadar büyük bir direnç taşıdığını da fısıldar.

Düşmek, bir son değil, bir başlangıçtır aslında. Yerde geçirilen her saniye, insanın içindeki savaşın sessiz bir sahnesidir. Kimi bu savaşta pes eder; toprağın soğukluğuna teslim olur, gözlerini ufka çevirmekten vazgeçer. Kimi ise o soğukluğu bir itici güç gibi kullanır. Ellerini taşa dayar, dizlerini tozdan silker ve yeniden ayağa kalkar. İşte bu kalkış, insanın kendini tanıdığı andır. Çünkü düşüş, hayatın ağırlığını öğretirken, kalkış kendi gücünün farkına varmayı sağlar.

Herkes düşer, ama herkes yükselmez. Yükselmeyen, gökyüzünün maviliğini, rüzgârın özgürlüğünü

Deniz Salyangozlarının Sessiz Dersi

"Sizi iyilikleriyle felç edip sonra yutmaya çalışan insanları ancak, deniz salyangozlarını dikkatlice izlediyseniz fark edersiniz."

Bu sözü yazarken, doğanın sakin bir gözleminden yola çıkıp insan ilişkilerindeki gizli bir tehlikeyi işaret etmek istemiştim. Deniz salyangozları, o küçük, zararsız gibi görünen canlılar, gerçekten de bize ne anlatabilir? Ve neden onları izlemek, bazı insanların maskelerini düşürmemize yardımcı olur?

Deniz salyangozlarını düşünün. Kabuklarının zarif spiralleri, denizin tuzlu kokusuyla birleşen o sakin varlıkları… İlk bakışta masum, hatta büyüleyici gelirler. Ama bazı türleri, avlarını yakalamak için öyle ustalıkla sinsice bir yol izler ki, hayranlık yerini şaşkınlığa bırakır. Mesela koni salyangozu, o güzel desenli kabuğunun altında zehirli bir iğne saklar. Avına yaklaştığında, önce onu sakinleştirir; bir tür hipnotik cazibe yayar. Sonra, tam da av kendini güvende hissettiğinde, zehrini bırakır. Felç olan av, artık kaçamaz. Salyangoz, yavaşça ama kararlılıkla onu yutar.

Bu, doğanın acımasız ama bir o kadar da dürüst bir oyunudur: Her şey açıkça ortadadır, yeter ki bakmasını bilin.

İnsanlar arasında da böyle değil midir? Bazıları, tıpkı o salyangozlar gibi, iyilik kisvesiyle yaklaşır. Size gülümserler, yardım ellerini uzatırlar, sözleriyle sizi sarıp sarmalarlar. İlk başta bu sıcaklık, bu ilgi, bir lütuf gibi gelir. Ama zamanla bir şeylerin ters gittiğini hissedersiniz. O yardım, bir bağ olur; o gülümseme, bir tuzak. Sizi iyilikleriyle öyle bir yere sabitlerler ki, hareket edemez hale gelirsiniz. Bağımlı, borçlu, belki de çaresiz hissedersiniz. Ve işte tam o anda, gerçek niyetlerini gösterirler: Sizi yutmak, iradenizi ele geçirmek, sizi kendilerine bir av gibi zincirlemek.

Bu tür insanları fark etmek zordur, çünkü maskeleri ustalıkla işlenmiştir. Deniz salyangozlarını izlemeyen biri, onların bu sinsice avlanma sanatını bilmez. Aynı şekilde, hayatın akışında dikkatsizce ilerleyen biri de bu insan avcılarını göremez. Oysa doğa, bize her zaman ipuçları sunar. Salyangozun avına yaklaşırken ki sabrı, insanlardaki o hesaplı nezaketi hatırlatır. Zehrini saklayışı, tatlı sözlerin ardındaki gizli bencilliği çağrıştırır. Eğer bir kez bu benzerliği yakalarsanız, bir daha yanılmazsınız.

Peki, ne yapmalı? Deniz salyangozlarından korkup denize küsmek mi, yoksa onları anlamaya çalışıp kendimizi korumayı öğrenmek mi? Bence cevap, gözlerimizi açık tutmakta yatıyor. İyilik, elbette güzeldir; ama her iyilik, saf bir niyetle gelmez. İnsanları tanımak için acele etmemeli, onların sözlerini ve davranışlarını bir süre izlemeli. Tıpkı bir doğa bilimcinin, salyangozun hareketlerini sabırla gözlemlemesi gibi. Ancak o zaman, kimin gerçekten yanınızda olduğunu, kimin ise sizi felç edip yutmayı planladığını ayırt edebilirsiniz.

Deniz salyangozları, bize şunu öğretir: Güzellik, tehlike barındırabilir; sakinlik, bir fırtınanın habercisi olabilir. İnsanlar da öyle. Onları anlamak için doğaya bakmak, belki de en eski ve en güvenilir yoldur. Çünkü doğa yalan söylemez; sadece izlemeyi bilene konuşur.

ˢᵉᵈᵃ ᴾᴱᴷᴳÖᶻ

Özgün İçerik : Deneme,Makale,Öykü, Sosyal içerik

Alışmadık Alışmayacağız: Muhalefetin Boykot Çağrılarının Ülkeye Zararları

Alışmadık Alışmayacağız: Muhalefetin Boykot Çağrılarının Ülkeye Zararları: ˢᵉᵈᵃ ᴾᴱᴷᴳÖᶻ Siyasi arenada muhalefet, hükümeti dengeleme ve alternatif politikalar sunma rolüyle demokrasinin temel taşlarından biridir. Anc...

Zorluklarla Karşılaşınca Nasıl Ayakta Kalabiliriz?

Hayat, her birimiz için farklı sınavlarla dolu bir yolculuk. Kimi zaman bu sınavlar küçük birer engebeyken, kimi zaman ise adeta bir dağın eteğinde buluveririz kendimizi. Peki, bu zorluklar karşısında nasıl dimdik ayakta kalabiliriz? Cevap, sanıldığı kadar karmaşık değil; ama uygulaması sabır, kararlılık ve biraz da kendine şefkat gerektiriyor.

Kabullenmek: İlk Adım Cesaret

Eleştirinin İlk Adresi: Kendi Yören

"Kimi Eleştirirsen Eleştir, Gözünü Tek Yere Dikip Kendi Yörene Kör Olma" Üzerine Bir Deneme

İnsan, doğası gereği çevresini gözlemler, değerlendirir ve zaman zaman eleştirir. Eleştiri, bir toplumun gelişiminde önemli bir araçtır; yanlışları düzeltmek, eksikleri tamamlamak ve daha iyiye ulaşmak için bir pusula gibidir. Ancak eleştiri, yalnızca başkalarına

Taşların Ardındaki Özgürlük: Hafifleyerek Yükselmek

Hazır bilgi, üzerindeki emanet elbise gibidir.
Üstünden kayıp düştüğünde saklanacak yer bulamazsın. pic.twitter.com/qDJ22aXH7P

— DeliMiDeli ˢᵉᵈᵃ ᴾᴱᴷᴳÖᶻ (@Mi_DeliMiDeli) August 20, 2017

Hayat, bir dağa tırmanış gibidir bazen. Zirveye ulaşmak için attığımız her adım, taşıdığımız yüklerle daha zor ya da daha kolay hale gelir. Ancak bu yükler yalnızca sırt çantalarımızdaki eşyalar değildir; çoğu zaman zihnimizde, kalbimizde, geçmişimizde biriken görünmez ağırlıklardır. Bu ağırlıklar, bir heykeltıraşın elindeki taş bloğunda gizlenmiş bir form gibi, bizi olduğumuzdan daha az görünür kılar. Oysa gerçek özgürlük, bu taşları bir bir düşürmekte, fazlalıkları bırakıp özümüze yaklaşmakta yatar.

Bir şehir meydanında, tel bir kafesin içine hapsedilmiş taşlarla oluşturulmuş bir insan

Birlikte Yeniden

Bize dayatılan tüm kimlikleri, o ağır etiketleri bir kenara bırakabilsek… Maskeler düşse, sadece insan olarak kalabilsek… İşte o zaman, gözlerimizin önünden geçen ama fark edemediğimiz gerçekler bir bir belirir. Belki o an, bugüne dek sıkı sıkıya tutunduğumuz her şey yerinden oynar. Bildiklerimiz, inandıklarımız, hatta kendimiz bile başka bir ışığın altında yeniden şekillenir.

O zaman, yalanların gölgesine sığınmadan, yalnızca gerçeği dillendirdiğimizde, sesimiz başka seslerle birleşir. Yüreğimiz,

Tartışma Programlarının Değişen Yüzü: Eskinin Derinliği Nereye Kayboldu?

Televizyon ekranlarında sıkça rastladığımız tartışma programları, bir zamanlar "açık oturum" dediğimiz formatın modern bir yansıması gibi görünüyor. Ancak bu tür yapımların havası, eskiden alıştığımız ciddi ve entelektüel tondan farklı bir yöne evrilmiş durumda. Peki, bu programlar tam olarak ne tür bir kategoriye giriyor ve neden eskisi gibi hissettirmiyor?

Bu soruya yanıt ararken, "tartışma programı" ya da "panel

Alışmadık Alışmayacağız: Çürüyen Çemberler: Geçmişin Tozunda Kaybolan İnsanlık

Alışmadık Alışmayacağız: Çürüyen Çemberler: Geçmişin Tozunda Kaybolan İnsanlık: Dünyadan bihaber olup, gelmişi geçmişi yok sayıp şımarık, hadsiz küçük gruplar içinde kokuşmaya yüz tutmak diye de bir şey var.. — DeliMiDel...

Algıların Gölgesinden Gerçeğin Özgürlüğüne

Algıların olguları gölgede bıraktığı bir dönemde, yalnızca gerçeğin peşinde olanlar özgür kalabilirler.. 

Ancak; bir aldatma içinde yaşamayı istememek manipülasyonlara ve yanılsamalara karşı bir duruş sergileyerek bireyi özgür kılar. Algıların şekillendirdiği bir dünyada olgulara tutunmak zor ama değerlidir.

Anlamasan da Olur !..: Kendi sınırlarımızın farkına varmalıyız

Anlamasan da Olur !..: Kendi sınırlarımızın farkına varmalıyız: '' Birilerini kendi kafa çapınla küçümsemeden önce, ilk olarak kendini ve sonra o kişiyi kontrol edebilmelisin. '' ˢᵉᵈᵃ ᴾᴱ...

Alışmadık Alışmayacağız: "Geçmişi hiçbir zaman tam anlayamayız. Zaman içind...

Alışmadık Alışmayacağız: "Geçmişi hiçbir zaman tam anlayamayız. Zaman içind...: "Geçmişi hiçbir zaman tam anlayamayız. Zaman içinde bilinç düzeyimiz geliştikçe olayların geçmişleri de değişir."                 ...

Çalışkanlık-hata-eleştiri döngüsü (Liderlik ve Hataların Kaçınılmazlığı)

'Bir insan ne kadar çalışkansa, yaptığı yanlış yüzdesi de o oranda çoktur. Onun için tembellerden daha çok azar işitirler'' 

                                                           ˢᵉᵈᵃ ᴾᴱᴷᴳÖᶻ

                                         

Bu söz, çalışkanlık ile hata yapma olasılığı arasındaki ilişkiyi ve bunun sosyal sonuçlarını ele alan bir gözlem.. Temel fikir, bir insanın ne kadar çok çaba harcarsa, hata yapma ihtimalinin de o kadar artacağı yönünde. 

Şimdi bunu biraz açalım:

Çalışkan bir insan, daha fazla iş üretir, daha çok sorumluluk alır ve dolayısıyla daha fazla karar verme sürecine dahil olur. Bu yoğun tempo ve çeşitlilik, doğal olarak hata yapma riskini artırır. Örneğin, bir günde 10 görev tamamlayan biri, sadece 1 görev yapan birine kıyasla hata yapma olasılığıyla daha çok karşı karşıyadır. Hatalar, genellikle eylemsizlikten değil, aksiyon almaktan doğar. Tembel olarak nitelendirilen kişiler ise daha az iş yaptıkları için hata yapma şansları da azalır; çünkü risk alacakları veya deneyecekleri durumlar sınırlıdır.

 

 Çaba harcayanlar, üretkenlikleri yüzünden daha çok göz önünde olur ve hataları da daha görünür hale gelir. Oysa tembel biri, az iş yaptığı için hem hata yapma şansı azdır hem de eleştiri alacak bir zemin pek oluşturmaz. Toplumda veya iş ortamında, çalışkanların hataları daha çok göze batarken, tembellerin pasifliği bazen fark edilmez bile.

Bu  aynı zamanda bir tür adaletsizliktir. Çalışkanlık övülse de, bu çabanın getirdiği hatalar nedeniyle azarlanmak, motivasyonu zedeleyebilir. Öte yandan, tembelliğin "cezadan kaçma" gibi bir avantaja dönüşmesi olasıdır. Bu ironik durumun çatışkı yaratmaması için çaba ile hoşgörü arasında bir denge kurulması gerekir.

 

Çalışkanlık ve hata yapma arasındaki bu ilişkiyi tarihten  örneklerle desteklemek mümkün.  Edison’un ampulü icat ederken yaşadığı binlerce başarısızlık, çalışkanlığın hata olmadan olmadığını kanıtlar.

Kişi hatalardan ders çıkarma ve bu eleştirileri avantaja çevirme yetisine sahipse belki de eleştiriyi aşan suçlamalara karşı atacağı yeni adımlar insanı hayrete düşürecek başarıyı getirebilir.