Algıların olguları gölgede bıraktığı bir dönemde, yalnızca gerçeğin peşinde olanlar özgür kalabilirler.. 
Ancak; bir aldatma içinde yaşamayı istememek manipülasyonlara ve yanılsamalara karşı bir duruş sergileyerek bireyi özgür kılar. Algıların şekillendirdiği bir dünyada olgulara tutunmak zor ama değerlidir.
Algılar, çoğu zaman gerçeği çarpıtır. Bir olay hakkında duyduklarımız veya gördüklerimiz, bize sunulan çerçeve kadar gerçek. Ama o çerçeveyi sorgulamazsak, kendi aklımızla değil, başkalarının gözüyle yaşamış oluruz.
Olgulara tutunmak, kendi zihninizin kontrolünü elinize almak demek. Algıların sizi sürüklemesine izin verirseniz, özgürlüğünüzü kaybedersiniz. Gerçeği aramak ise sizi bağımsız kılar.
Bir şey duyduğunuzda veya okuduğunuzda kendinize şunu sorun: Bunu destekleyen somut bir kanıt var mı? Kaynak nedir, neyi amaçlıyor? Birkaç geri adım atıp bakarsanız, sis perdesini aralayabilirsiniz.
Mesela, bir haber duyuyorsunuz: ‘Herkes bunu konuşuyor!’ Ama konuşuluyor olması, doğru olduğu anlamına gelmez. Araştırın, rakamlara bakın, belgeleri inceleyin. Gerçek, gürültünün ardında saklıdır.
Gerçeği aramak zor gelebilir, ama bu çaba sizi daha güçlü, daha bilinçli bir insan yapar. Algıların kölesi olmak kolay, olguların yolundan gitmek ise cesaret ister.
İnsanın algılara kapılıp, gerçeği öğrenmeye zahmet etmeyip bir şeyleri hararetle savunuyor olmasında gerçekten tuhaf bir çelişki var.
Bazen algıların peşinden öyle bir tutkuyla gidiliyor ki, gerçeği aramak çabasına girmeyi bırakın, sanki gerçeğin ortaya çıkması onların savunduğu şeyi tehdit ediyormuş gibi davranıyorlar. Bu durum, psikolojik olarak rahatlık arayışından mı ya da ait olma hissinden mi kaynaklanıyor olabilir bilmiyorum.. Yazarken düşünüyorum..
Bir algıya kapılmak, düşünmeyi gerektirmiyor; hazır bir hikaye/bilgi ye sarılıp onunla özdeşleşmek insana bir kimlik, bir taraf veriyor.
Ama olgulara ulaşmak? O, emek istiyor, belirsizlikle yüzleşmeyi gerektiriyor ve bazen insanın sevdiği bir inancı terk etmesiyle sonuçlanıyor. Belki de bu yüzden hararetle savunulan şey, gerçek değil, o algının sunduğu konfor alanıdır.
Bu motivasyonlar çok katmanlı bir tablo çiziyor. Konfor arayışı, aidiyet ihtiyacı ve "ben de varım" deme isteği, bireysel düzeyde algılara kapılmayı açıklarken, işin bir de organize boyutu var.
Algıyı şekillendirenler, insanları belirli bir noktada tutmak veya yönlendirmek için bu eğilimleri ustalıkla kullanabiliyor. Bir nevi, insan doğasının zayıf noktalarını hedef alıyorlar: düşünmekten kaçınma eğilimi, sürü psikolojisi, onaylanma arzusu. Bu sistematik bir manipülasyon olduğunda, bireyin gerçeğe ulaşma şansı daha da azalıyor çünkü algı, bir gerçeklik illüzyonu yaratacak kadar güçlü hale geliyor.
Peki, bu döngüyü kırmak için bireyler ne yapabilir? Ya da organize algı yönetimine karşı nasıl bir duruş sergilenir?
Araştırmak, düşünmek ve gerçeği aramak. Bir şeyin sunulduğu haliyle kabul edilmesi, zihni tembelliğe itiyor. Oysa sorgulamak, "Bu neden böyle sunuluyor? Arkasında ne var?" diye sormak, bireyi o hazır algı paketinden kurtarıp kendi aklının sürücüsü haline getiriyor. Bu, belki ilk başta yorucu gelebilir, ama zamanla bir alışkanlık, hatta bir özgürlük hissi yaratır. Sunulan her şeyi bir adım geri çekilip incelemek, organize algı yönetiminin dayattığı çerçeveyi kırmanın en güçlü yolu.
Bu alışkanlığı günlük hayatta daha pratik hale getirebiliriz.
Merak dozunda kuşku
Her şeye şüpheyle yaklaşmak yerine, bir merak unsuruyla hareket etmek hem sağlıklı bir denge kurar hem de insanı araştırmaya iter.
Mesela, bir haber gördüğümüzde "Bu doğru mu?" yerine "Bunun doğrusu ne acaba?" diye sormak, kuşkuyu yapıcı bir enerjiye çevirebilir. Günlük hayatta bunu pratik hale getirmek için belki küçük adımlarla başlanabilir: Bir iddiayı duyduğumuzda hemen bir kaynak kontrolü yapmak, farklı bakış açılarını kısa bir taramayla görmek ya da "Bunu neden böyle söylüyorlar?" diye bir an durup düşünmek.
Merak, insanı hastalıktan uzak tutup gerçek olana yaklaştıran bir motor gibidir.
Farkındalık artırmak önemli bir adım olabilir, ama asıl iş bireyin kendisine düşüyor.
Toplumda bu konuda bir bilinç oluşturulsa bile, o bilinci içselleştirip harekete geçmek kişinin kendi iradesine bağlı. Seminerler, yazılar ya da tartışmalarla "Bakın, algılar sizi nasıl yönlendirebilir, buna karşı gerçeği aramak neden önemli?" diye anlatılabilir; bu, bir kıvılcım yaratır. Ama o kıvılcımı ateşe çevirmek, yani merakı ve sorgulamayı günlük alışkanlık haline getirmek, tamamen bireyin çabasına kalıyor. Dışarıdan ne kadar destek verilse de, zihinsel tembellikten kurtulmak kişisel bir karar.
Kendine saygı duyan, gerçeği arzulayan ve özgür olmak isteyen insanlar bu kararı alabilir.
Bu, aslında bir öz-değer meselesi: "Ben kendi aklıma güveniyorum, kandırılmayı hak etmiyorum ve hayatımı bir başkasının algı oyunuyla değil, kendi bulduğum hakikatle yaşayacağım" diyebilmek.
Algıların esiri olmak, zincirleri fark etmeseniz bile bir tür tutsaklık.
Sen buna değersin, kendi gerçeğini bulmak senin hakkın !
Gerçek Özgür Kılar !
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder